Anh hùng Lao động Đặng Văn Thân, người góp phần tạo cú hích quan trọng cho ngành viễn thông Việt Nam

Ông Đặng Văn Thân, Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới, người đã có những đóng góp quan trọng, đưa ngành Bưu điện trở thành lĩnh vực tiên phong trong công cuộc đổi mới, tạo cú hích phát triển cho ngành viễn thông đất nước đã đi xa. Ông tạ thế ngày 24/5/2023, hưởng thọ 92 tuổi.

Bỏ qua công nghệ trung gian, đi thẳng vào công nghệ hiện đại theo hướng số hóa, tự động hóa, đa dịch vụ hóa

Ông Đặng Văn Thân sinh năm 1932, ở xã Phước Long, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre. Năm 1950, Ông tình nguyện gia nhập quân đội, làm việc tại một đơn vị thông tin ở Quân khu 9. Sau năm 1954, Ông tập kết ra Bắc, chuyển ngành về công tác ở Trạm Bưu điện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu, sau đó vài năm Ông được về Hà Nội học văn hóa rồi được cử đi học tại Liên Xô cũ.

Ông Đặng Văn Thân vinh dự được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới

Năm 1966, sau khi tốt nghiệp đại học trở về nước, Ông công tác tại Viện Khoa học - Kỹ thuật Bưu điện thuộc Tổng cục Bưu điện. Sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước kết thúc thắng lợi, đất nước thống nhất, Ông được cử trở lại miền Nam công tác với cương vị Giám đốc Trung tâm Viễn thông II.

Năm 1984, Ông được điều động ra Hà Nội và giữ trọng trách Quyền Cục trưởng, rồi Tổng Cục trưởng Tổng cục Bưu điện năm 1986, Bí thư Ban Cán sự Đảng Tổng cục Bưu điện, Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VI, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VII. Đây cũng là thời kỳ đất nước ta bắt đầu bước vào công cuộc đổi mới trong điều kiện bị bao vây cấm vận, nền kinh tế còn nghèo nàn, lạc hậu, cơ sở vật chất của ngành Bưu điện vừa nghèo lại ở trình độ kỹ thuật rất thấp, doanh thu chủ yếu đến từ mấy dịch vụ phát hành báo chí và bán tem thư… đã đặt ra nhiều khó khăn, thách thức lớn cho ngành Bưu chính, Viễn thông.

Ông Đặng Văn Thân tháp tùng Đại tướng Võ Nguyên Giáp thăm Hệ thống Tổng đài Telex Eltex V alpha Bưu điện Hà Nội (tháng 12/1989)

Dưới ánh sáng của đường lối đổi mới của Đảng, với tinh thần năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, ông Đặng Văn Thân đã cùng với tập thể ngành Bưu điện dũng cảm lựa chọn bước đi chiến lược, mang tính đột phá, phá được thế bao vây cấm vận, đưa công nghệ hiện đại nhất vào Việt Nam, đó là: Bỏ qua công nghệ trung gian, đi thẳng vào công nghệ hiện đại theo hướng số hóa, tự động hóa và đa dịch vụ; lấy viễn thông quốc tế làm đột phá khẩu, với phương châm: “Lấy ngoài nuôi trong”, tự vay, tự trả và tự chịu trách nhiệm.

Kế hoạch tăng tốc phát triển giai đoạn từ năm 1993 - 2000 thắng lợi đã mang lại những kết quả đột phá cho ngành Bưu điện về phát triển cơ sở hạ tầng thông tin, về phát triển máy. Đặc biệt, các chỉ tiêu về tăng trưởng tài sản, doanh thu, nộp ngân sách… đạt tốc độ tăng trưởng gần 20 lần so với năm đầu thời kỳ đổi mới 1990. Ngành Bưu điện đã trở thành một Ngành đi đầu trong sự nghiệp đổi mới theo hướng hiện đại.

Tổng cục trưởng Đặng Văn Thân kiểm tra hoạt động hệ thống Tổng đài kỹ thuật số mới đi vào hoạt động nhân kỷ niệm 40 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (năm 1994)

Chọn viễn thông quốc tế làm “đột phá khẩu”, vượt qua trở ngại về vốn đầu tư

Trong thời kỳ ngành Bưu điện thực hiện đổi mới, tiến thẳng vào công nghệ digital, đất nước ta vẫn bị Mỹ áp dụng bao vây, cấm vận. Lúc này, trở ngại lớn nhất để ngành viễn thông phát triển, tiến lên chính là vốn đầu tư, công nghệ và con người. Trong đó đặc biệt là vốn đầu tư. Vấn đề đặt ra là phải tìm giải pháp tạo vốn để đầu tư phát triển Ngành trong lúc đất nước còn rất nghèo, điều kiện bảo lãnh qua Ngân hàng để vay vốn quốc tế chưa có, tài sản thế chấp không có gì. Bên cạnh đó cũng phải tính đến việc phải làm thế nào để các thế hệ sau khỏi chịu nợ nần...

Trong hoàn cảnh khó khăn như vậy, ông Đăng Văn Thân cùng tập thể lãnh đạo ngành Bưu điện đã cùng bàn bạc, quyết định giải pháp chính cần phải thực hiện:

Một là, mạnh dạn xin và được Nhà nước cho phép hoạt động theo cơ chế tự vay tự trả với sự bảo trợ của Nhà nước.

Hai là, mạnh dạn tìm các đối tác nước ngoài, những tập đoàn bưu chính viễn thông mạnh, có tiềm lực về vốn và công nghệ cao để hợp tác; lấy viễn thông quốc tế làm khâu đột phá khẩu để thu hút vốn nước ngoài phục vụ đầu tư phát triển trong nước. Nghĩa là thực hiện phương châm “lấy ngoài nuôi trong”.

Với tinh thần bứt phá khỏi tư tưởng ỷ lại, chờ đợi cấp trên, chờ đợi đầu tư của Nhà nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự chỉ đạo quyết liệt của ông Đặng Văn Thân, ngành Bưu điện đã thông qua hợp tác quốc tế, thông qua cơ chế tự vay tự trả để tạo nguồn vốn phát triển; nhạy bén, kịp thời vận dụng phương thức thu cước các cuộc gọi từ người nhận ở nước ngoài để tăng nguồn ngoại tệ; lấy viễn thông quốc tế làm khâu đột phá để phát triển ngành, tranh thủ được viện trợ ODA và đề xuất một số cơ chế tạo vốn nhanh chóng từ các khoản vay nước ngoài được nhà nước bảo lãnh và Ngành tự trả.

Nâng cao vị thế của ngành Bưu điện Việt Nam trên trường quốc tế

Những giải pháp mà ông Đặng Văn Thân cùng với tập thể lãnh đạo Tổng cục Bưu điện kiên quyết thực hiện đã tạo tiền đề cho các kế hoạch tăng tốc độ phát triển Ngành thắng lợi, góp phần để ngành Bưu điện đạt được những kết quả đột phá về phát triển cơ sở hạ tầng thông tin, về doanh thu, về phát triển máy điện thoại.

Tổng cục trưởng Đặng Văn Thân ký kết Hợp đồng liên doanh sản xuất viba số giữa Tổng cục Bưu điện với Hãng AWA (Australia) đánh dấu bước số hoá hệ thống truyền dẫn của Việt Nam (năm 1989)

Từ năm 1993 đến năm 2000, thực hiện Chiến lược tăng tốc độ phát triển hai giai đoạn, đã có 2 quyết định chiến lược rất quan trọng, tạo đột phá và bước ngoặt cho việc phát triển của viễn thông và Internet Việt Nam. Đó là: Quyết định đi thẳng vào số hoá viễn thông Việt Nam với công nghệ hiện đại, cung cấp những dịch vụ tiên tiến kể cả Internet để đáp ứng nhu cầu liên lạc của cả nước thời kỳ mở cửa và hội nhập. Quyết định xoá bỏ độc quyền, mở cửa cạnh tranh với quốc tế (với Internet là năm 1997, với viễn thông là từ năm 2000). Nhờ có cạnh tranh mà giá cước giảm mạnh, chất lượng dịch vụ được nâng cao. Dịch vụ viễn thông và Internet Việt Nam được phổ cập nhanh và rộng khắp đến đa số người dân, kể cả vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo.

Bằng việc thực hiện thắng lợi Chiến lược tăng tốc độ phát triển hai giai đoạn từ 1993 đến năm 2000 và những năm tiếp theo, Ngành đã nhanh chóng hiện đại hóa mạng lưới, đa dạng hóa dịch vụ, đưa bưu chính - viễn thông Việt Nam sánh vai với các nước phát triển trong khu vực, đồng thời tự tin và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, thúc đẩy công cuộc đổi mới đất nước.

Tổng cục trưởng Đặng Văn Thân phát biểu tại Lễ khánh thành các công trình: Nhà Bưu điện Trung tâm tỉnh, Tổng đài kỹ thuật số, Tuyến Viba số Hà Nội - Điện Biên Phủ tại tỉnh Điện Biên ngày 2/5/1994

Đây là bước đột phá mang tính quyết định, làm thay đổi cả chất và lượng của cơ sở vật chất, kỹ thuật, hạ tầng cơ sở hệ thống thông tin liên lạc của Việt Nam. Với việc thực hiện thành công Chiến lược này, kết thúc năm 2000, các chỉ tiêu cơ bản như doanh thu, nộp ngân sách nhà nước... đều tăng.

Quy mô và mạng lưới bưu chính - viễn thông được mở rộng và hiện đại hoá, bảo đảm thông tin liên lạc thông suốt trên cả nước, bảo đảm thông tin phục vụ công tác chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, phục vụ công tác an ninh, quốc phòng, phòng, chống thiên tai, bão lụt... Việt Nam được Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU) đánh giá là một trong 10 nước có tốc độ phát triển viễn thông nhanh nhất thế giới.

Có thể nói, những thành tựu mà ngành Bưu điện Việt Nam đạt được trong thời kỳ đổi mới đều mang đậm dấu ấn của Anh hùng Lao động Đặng Văn Thân.

Với những thành tích và cống hiến cho Ngành và cho Đất nước, ông Đặng Văn Thân đã vinh dự được Đảng và Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý. Năm 1995, được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất; Năm 2012, được trao tặng Huân chương Độc lập hạng Nhất; Tháng 8/2000, được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới; Thủ tướng Chính phủ tặng thưởng Bằng khen; Tháng 5/2020, Ông được trao tặng Huy hiệu 70 năm tuổi Đảng; Tổng cục Bưu điện và các Bộ, ngành tặng thưởng 7 Huy chương; Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tặng thưởng Bằng Lao động sáng tạo; Năm 2017, được Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam vinh danh trong Chương trình "Vinh quang Việt Nam - Dấu ấn 30 năm đổi mới".

Ngành Thông tin và Truyền thông hôm nay đã và đang tiếp tục có những bước phát triển đột phá mạnh mẽ và trở thành một ngành kinh tế quan trọng của đất nước, đóng góp đáng kể cho GDP quốc gia. Đạt được những thành tựu ấy có sự đóng góp quan trọng của ông Đặng Văn Thân, người anh hùng lao động với tinh thần “dám dấn thân”, “dám nghĩ”, “dám làm”.

Tiểu sử Anh hùng Lao động Đặng Văn Thân:

Ông Đặng Văn Thân sinh ngày 06 tháng 11 năm 1932, ở xã Phước Long, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre.

- Năm 1950, Ông tình nguyện gia nhập quân đội, làm báo vụ tại một đơn vị thông tin ở Quân khu 9.

- Sau Hiệp định Genevơ, tháng 7 năm 1954, Ông tập kết ra Bắc, chuyển ngành về công tác ở trạm Bưu điện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu, vài năm sau, Ông được về Hà Nội học văn hóa, sau đó, được cử đi học đại học tại Khác-cốp, Liên Xô cũ.

- Năm 1966, tốt nghiệp đại học trở về nước, Ông công tác tại Viện Khoa học - Kỹ thuật Bưu điện thuộc Tổng cục Bưu điện.

- Sau ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước 30/4/1975, Ông cùng đoàn cán bộ ngành Bưu điện vào tiếp quản toàn bộ hệ thống bưu chính viễn thông của chính quyền Sài Gòn, giữ cương vị Giám đốc Trung tâm Viễn thông II.

- Năm 1984, Ông được điều động ra Hà Nội, lần lượt giữ các trọng trách: Quyền Tổng cục trưởng Tổng cục Bưu điện từ tháng 12/1984; Tổng cục trưởng Tổng cục Bưu điện từ đầu năm 1986 đến tháng 6/1990; Tổng Giám đốc Tổng công ty Bưu chính - Viễn thông Việt Nam từ tháng 6/1990 đến tháng 10/1992; Tổng cục trưởng Tổng cục Bưu điện từ tháng 10/1992 đến tháng 10/1996. Ông là Bí thư Ban Cán sự Đảng Tổng cục Bưu điện, Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VI, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VII.

- Năm 1997, Ông được nghỉ hưu theo chế độ, sống tại Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh.

- Ngày 24/5/2023, Ông đã trút hơi thở cuối cùng vào lúc 21h37 phút tại nhà riêng tại Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh.

Tại Đại hội thi đua ngành Bưu điện thời kỳ đổi mới tháng 8 năm 2000, Ông Đặng Văn Thân được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới

Ông Đặng Văn Thân tại Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày thành lập Ngành Bưu điện (15/8/1945 - 15/8/1995) và đón nhận Huân chương Sao vàng