Lao động mất việc được đảm bảo quyền lợi nhờ tham gia BHXH tự nguyện

Theo thống kê của BHXH Việt Nam, dịch Covid-19 lần thứ tư diễn biến phức tạp, lây lan nhanh và kéo dài đã làm tăng tỷ lệ số lao động nghỉ hưởng BHXH một lần trong năm 2021. Giai đoạn 2016 - 2020, tốc độ tăng trung bình mỗi năm khoảng 9%. Đặc biệt, riêng trong ba tháng đầu năm 2021, số người lao động nhận BHXH một lần tiếp tục tăng nhanh, với 226.503 người, tăng hơn 20,5% so cùng kỳ năm 2020.

Thực tế cho thấy, nhóm người lao động quyết định nhận BHXH một lần phần lớn đều đang trong trong độ tuổi lao động; đang trong quá trình tìm việc làm và đều là những người có quá trình tham gia BHXH bắt buộc trước đó, đã biết ít nhiều về BHXH, thậm chí được hưởng các chế độ của BHXH như ốm đau, thai sản… Tuy nhiên, họ do trường hợp bất khả kháng như không đủ điều kiện đóng tiếp BHXH hay mất sức lao động nên quyết định giải quyết vấn đề trước mắt mà chưa suy xét thấu đáo về những lợi ích lâu dài, khi đủ tuổi được hưởng lương hưu và các chế độ an sinh xã hội của Nhà nước.

Theo quy định, đối với trường hợp người lao động nghỉ việc để tìm việc mới, người lao động khi nghỉ việc mà chưa đủ điều kiện để hưởng lương hưu hoặc chưa hưởng BHXH một lần thì được bảo lưu thời gian đóng BHXH. Trong trường hợp người lao động nghỉ việc ở đơn vị cũ để tìm công việc mới tốt hơn, nên lựa chọn việc bảo lưu thời gian tham gia BHXH. Việc bảo lưu thời gian này rất có lợi cho người lao động. Trong trường hợp khi tìm được việc làm mới người lao động sẽ tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc.

Đối với trường hợp người lao động nghỉ hẳn và làm việc tự do, không ký kết hợp đồng lao động với bất kỳ đơn vị hay doanh nghiệp nào thì người lao động nên lựa chọn hình thức tham gia BHXH tự nguyện. Với hình thức tham gia BHXH này, người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình. Việc tham gia BHXH tự nguyện sẽ tiếp tục duy trì thời gian để hưởng chế độ hưu trí và chế độ tử tuất cho người lao động. Ngoài ra người lao động còn được Nhà nước khuyến khích tham gia bằng cách hỗ trợ một phần tiền đóng BHXH tự nguyện để khuyến khích người dân tham gia.

Từ những điều nói trên, Bưu điện Việt Nam đã triển khai nhiều giải pháp linh hoạt nhằm tăng số lượng người tham gia BHXH tự nguyện, đồng thời, góp phần thực hiện thành công mục tiêu, nỗ lực và quyết tâm của Chính phủ về chính sách an sinh xã hội cho toàn dân.

Trong bối cảnh dịch Covid-19 kéo dài, không thể tổ chức các hội nghị tuyên truyền về phát triển người tham gia BHXH tự nguyện hay những lễ ra quân tuyên truyền về phát triển BHXH tự nguyện, Bưu điện Việt Nam đã phối hợp với cơ quan BHXH tại các địa phương tổ chức tư vấn những lợi ích khi tham gia loại hình bảo hiểm ưu việt này thông qua các Hội nghị tư vấn trực tuyến với điểm cầu chính là Tổng công ty Bưu điện Việt Nam và tiếp cầu đến mạng lưới các bưu điện tỉnh/thành phố, huyện, xã,… Đồng thời, nhân viên bưu điện tại các đơn vị cũng triển khai gọi điện thoại tư vấn tới những người dân chưa thực hiện tái tục BHXH tự nguyện, chưa gia hạn thẻ BHYT hộ gia đình, đồng thời hướng dẫn người dân nộp tiền gia hạn trực tuyến thông qua mạng lưới Bưu điện Việt Nam.

Khi cả nước trở về trạng thái “bình thường mới”, các bưu điện tỉnh/thành phố trên toàn mạng lưới Bưu điện Việt Nam đã đẩy mạnh ra quân tư vấn, phát triển người tham gia mới BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình. Các đơn vị đã chủ động tổ chức những hội nghị tư vấn trực tiếp theo từng địa bàn nhỏ hoặc hoặc tư vấn 1-1 đảm bảo quy định phòng chống dịch của địa phương, bên cạnh đó, tại một số địa phương như Hà Nội, Quảng Trị, Quảng Bình, Đắk Nông,… đã tổ chức ra quân đồng loạt với quy mô lớn trên địa bàn tỉnh/thành phố.

Với mạng lưới điểm phục vụ phủ rộng tới tận thôn, bản, nhân viên bưu điện đã phối hợp với chính quyền các địa phương, cán bộ BHXH vận động, rà từng người tại các xã thực hiện mô hình thí điểm về phát triển BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình để vận động người dân tham gia, nhất là những người dân bị mất việc làm do ảnh hưởng của dịch bệnh. Tại Bắc Giang, Bưu điện tỉnh đã đổi mới phương thức tuyên truyền hội nghị, phương tiện truyền thông kết hợp tuyên truyền trực tiếp. Theo đó, Bưu điện tỉnh đã triển khai tư vấn, phát tờ rơi  xác nhận quá trình đóng BHXH và phiếu hướng dẫn tham gia BHXH tự nguyện tại Công ty New wing, Khu công nghiệp Vân Trung Bắc Giang, đồng thời gọi điện, nhắn tin trực tiếp cho người lao động tuyền truyền, vận động, hướng dẫn cụ thể đăng ký mức đóng, phương thức đóng và quyền lợi được hưởng khi tham gia BHXH tự nguyện. Đối với các trường hợp không đủ điều kiện hưởng bảo hiểm thất nghiệp, nhân viên bưu điện đã hướng dẫn, vận động tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình để đảm quyền lợi tham gia 5 năm liên tục đối với BHYT không bị gián đoạn.

Với lợi thế có mạng lưới rộng khắp các tỉnh thành trên toàn quốc, Tổng công ty Bưu điện Việt Nam sẽ tiếp tục thực hiện tốt vai trò là “cánh tay nối dài” của Chính phủ và ngành BHXH để đưa các chủ trương, chính sách về BHXH và BHYT đến gần hơn với người dân, tuyên truyền, vận động, giúp người dân nhận thức được tầm quan trọng và quyền lợi khi tham gia BHXH tự nguyện và BHYT.